Een gezond wortelstelsel heeft zuurstof (O2) nodig voor de verbranding van suikers die gevormd worden door de bladeren tijdens de fotosynthese (zie Fysiologie van bladeren). De energie die daarbij vrijkomt, is noodzakelijk voor wortelgroei en voor essentiële functies zoals de opname van mineralen en voor allerlei celprocessen. Koolstofdioxide (CO2) is een bijproduct van de verbranding. De conditie van de wortels is dus rechtstreeks afhankelijk van de hoeveelheid lucht in de bodem, zijn kwaliteit (vooral het O2-gehalte) en de transportmogelijkheden door de bodem om zuurstof aan te voeren en koolstofdioxide af te voeren.
De hoofdoorzaken voor een verminderde bodemverluchting zijn bodemverdichting en waterverzadiging. Bodemverdichting vernietigt de bodemstructuur en vermindert het aandeel macroporiën (>0,1mm). Het gastransport moet dan gebeuren door kleinere poriën die bovendien minder met elkaar verbonden zijn. Het resultaat is een lager O2-gehalte en een hoger CO2-gehalte in de bodemlucht. Wortels en bodemorganismen verbruiken namelijk het aanwezige O2 voor hun ademhaling en zorgen zo voor een aanrijking met CO2. Ook vers organisch materiaal in de plantput of omgewoelde organische grond kunnen een tijdelijk zuurstoftekort doen ontstaan door de omzetting en afbraak van het organische materiaal door bodemorganismen. Na enkele jaren, als het organische materiaal verteerd is, vermindert de zuurstofvraag door de bodemorganismen sterk. Hoge watergehaltes in de bodem verminderen de beluchting van de bodem doordat water de luchtdoorgang in de poriën blokkeert. Als organisch materiaal onder water komt te liggen, kan bovendien methaangas ontstaan. Ook aardgaslekken zorgen voor methaangas in de bodem. Dit verdrijft niet alleen de bodemlucht, maar wordt eveneens afgebroken door bodemorganismen. Daarbij worden grote hoeveelheden zuurstof verbruikt. Ook het ophogen van grond en het verzegelen van de bodem door verharding zorgen voor een verslechtering van de bodembeluchting. Het gebruik van poreuze materialen of kleine elementen met veel voegen komt het gastransport door de verharding ten goede. Als vuistregel kunnen we stellen dat het gastransport door verharding waarschijnlijk voldoende is als de infiltratiesnelheid van water door de verharding voldoende is.
Op zoek naar deskundig advies over het onderhoud of de verzorging van je bomen?
Of ben je van plan om bomen te vellen maar vraag je je af hoe je dit het beste aanpakt?
Neem vandaag nog contact op met Curabo, de boomverzorger van Limburg en omstreken.