Water is nodig bij de fotosynthese en bij tal van andere scheikundige processen in de plant. Levende cellen bestaan voor meer dan 80% uit water. Het is ook het oplosmiddel voor mineralen- en suikertransport. Te veel water moet echter vermeden worden. Een verstoorde watervoorziening (zowel te veel als te weinig water) is een van de meest voorkomende standplaatsproblemen van bomen. Vaak zijn problemen met de waterhuishouding gerelateerd aan andere standplaatsproblemen, zoals bodemverdichting of onvoldoende doorwortelbaar bodemvolume.

Water verplaatst zich door de bodem op drie manieren.

• Als de bodem vochtiger is dan de veldcapaciteit stroomt het water onder invloed van de zwaartekracht gewoon naar beneden door de niet-capillaire poriën.
• Eenmaal droger dan de veldcapaciteit verplaatst het bodemwater zich capillair van zones met een hoger watergehalte naar zones met een lager watergehalte doorheen de kleine, capillaire poriën. Capillaire verplaatsing van water kan in alle richtingen gebeuren, maar gaat traag en is beperkt in afstand.
• Als het verwelkingspunt benaderd wordt, verplaatst water zich alleen nog in de vorm van waterdamp. Dit proces gaat zeer traag en het is weinig waarschijnlijk dat een boom zichzelf enkel door watervoorziening via waterdamp in leven kan houden.

Waterbewegingen in de bodem worden gehinderd door bodemverdichting, maar ook door opeenvolgende lagen met een verschillende textuur. Vooral een fijne laag bovenop een laag met een grovere textuur kan voor problemen zorgen. De drainage van de fijne laag naar de grovere laag zal pas gebeuren als de bovenste, fijne laag volledig waterverzadigd is. Dit kan voor een ‘valse’ grondwatertafel zorgen bovenop de grove laag, wat tot bewortelingsproblemen leidt in de waterverzadigde zone. Let dus op met het aanvoeren van grond met een andere textuur.

Als er problemen zijn met de waterhuishouding, zowel bij een tekort als bij een overmaat aan water, is dit in veel gevallen te wijten aan een onzorgvuldige standplaatsvoorbereiding. Ondoorlatende lagen zijn onopgemerkt gebleven, het beschikbare bodemvolume is te klein voor de boom of de grondwatertafel staat permanent te hoog om boomgroei toe te laten.